စကၤာပူက်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္

ကၽြန္ေတာ္ အလုပ္လုပ္ေနရင္း ရင္ဘတ္ေအာင့္လာလို႔ အနားမွာ ရွိတဲ့ေဆး႐ုံကို သြားပါတယ္။ သူတို႔ ခ်က္ခ်င္းလုပ္ကိုင္ေပးပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ႏိုးလာေတာ့ ကုန္က်စရိတ္ေတာင္းတဲ့ စာ႐ြက္ေရာက္လာတယ္။ ေဆး႐ုံတက္တာေတာင္ မဟုတ္ေသးဘူး။ စစ္ေဆးတဲ့ေနရာမွာပါပဲ။ စုစုေပါင္း ဆယ္နာရီ ေလာက္ၾကာပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ကုန္က်စရိတ္က ျမန္မာေငြဆယ္သိန္းေလာက္ရွိပါတယ္။

ဆိုလိုခ်င္တာက သူတို႔က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္က ေကာင္းတယ္။ ျမန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကုန္က်စရိတ္လည္း အရမ္းႀကီးတယ္။ ေဆးကုသစရိတ္က အရမ္းျမင့္တဲ့အတြက္ အလုပ္လုပ္ေနသူ ေတြအေနနဲ႔ အာမခံယူထားဖို႔လိုပါတယ္။ အကယ္၍ အာမခံယူမထားလို႔ရွိရင္ ရွာထားသမၽွပိုက္ဆံ ခဏေလးနဲ႔ ကုန္သြားႏိုင္ပါတယ္။

က်န္းမာေရးျပႆနာေတြက အရမ္း႐ႈပ္ေထြးတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္တယ္ ဆိုေပမယ့္ ေဆးလိပ္မေသာက္တဲ့ သူေတြမွာလည္း ျဖစ္တာပဲ။ အဲဒီေတာ့ က်န္းမာေရးျပႆနာေတြ ရွင္းတဲ့အခါ ဘက္ေပါင္းစုံကေန ရွင္းရတယ္။ က်န္းမာေရးျပႆနာေတြက ႐ႈပ္တဲ့ အခါက်ေတာ့ အဲဒါကိုကိုင္တြယ္တဲ့ က်န္းမာေရးစနစ္ကလည္း အေတာ့္ကို ႐ႈပ္ေထြးပါတယ္။

ေဆး႐ုံႀကီးေတြက အရမ္းေကာင္းေနေပမယ့္ ေဈးက မတရားႀကီးေနလို႔ လူေတြ အနားမကပ္ႏိုင္ရင္ လည္း ဒီက်န္းမာေရးစနစ္ကို ေကာင္းပါတယ္လို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာ ရွိေနတဲ့ ဥပမာ – ဂ်ပန္ဆိုပါေတာ့၊ ဂ်ပန္က က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္ အရမ္းေကာင္းပါတယ္ ဆိုၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေကာ္ပီကူးခ်လို႔မရဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဂ်ပန္က လူေနမႈစနစ္၊ ရာသီဥတု အေျခအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္က ရာသီဥတု၊ လူေနမႈစနစ္တို႔ တူမွမတူပဲကိုး။

အဲဒါေၾကာင့္ လိေမၼာ္သီးနဲ႔ ပန္းသီး ဘယ္ဟာပိုေကာင္းသလဲလို႔ ႏႈိင္းယွဥ္သလို ႏႈိင္းယွဥ္လို႔မရဘူး။ ကာလံေဒသံေပၚမူတည္ၿပီး သူ႕ေဒသအေျခအေနနဲ႔ ကိုက္ညီရဲ႕လားလို႔ ျပန္ဆန္းစစ္ရမယ္။

၂၀၁၇ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၈ ရက္ေန႔က အေမရိကမွာ Obama Care ကိုျပင္ဖို႔ အဆိုေတြ တင္သြင္း ၾကတယ္။ အဲဒီမွာ New York Time က ေဆာင္းပါးတစ္ေစာင္ေရးတယ္။ က်န္းမာေရးက႑မွာ အေမရိကကို စင္ကာပူလိုျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးပါတဲ့။ စင္ကာပူဟာ ႏိုင္ငံေသးေသးေလးျဖစ္ေပမယ့္ အေမရိကက သူတို႔က်န္းမာေရးစနစ္ ေကာင္းလား မေကာင္းလား ၾကည့္တဲ့အခါ စင္ကာပူကို လွမ္းၾကည့္ရတယ္။ ဂ်ပန္ကလည္း ကူးစက္ေရာဂါေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စင္ကာပူကို လာေလ့လာ သင္ယူမႈေတြ လုပ္ရတယ္။

တစ္နည္းအားျဖင့္ စင္ကာပူဟာ က်န္းမာေရးမွာ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ Benchmark ျဖစ္လာတယ္ေပါ့။ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံေတြအတြက္ စင္ကာပူဟာ က်န္းမာေရးစနစ္မွာ အျခားႏိုင္ငံေတြက စံထားရတဲ့ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာတယ္။ စင္ကာပူအစိုးရက သူ႕ႏိုင္ငံသားေတြကို က်န္းမာေရး ကုန္က်စရိတ္ေတြေပးႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေပးထားတယ္။ ေနာက္ အာမခံ စနစ္ေတြ ထားေပးတယ္။ ဥပေဒအရ ေဆးစစ္တာထက္ ေဆး႐ုံ တက္တာက ပိုသက္သာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာမခံကုမၸဏီေတြကလည္း ေဆးစစ္တာထက္ ေဆး႐ုံ တက္တာကို ပိုအားေပးတယ္။

ေဆး႐ုံႀကီးေတြ ဟီးထေနေအာင္၊ အရမ္းေကာင္းေအာင္ ေဆာက္ထားေပးမယ့္ အစိုးရအေနနဲ႔က ကုန္က်စရိတ္ရဲ႕ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ ေပးရတယ္။ ေနာက္ၿပီး အဲဒီေဆး႐ုံႀကီးေတြရဲ႕ ဝန္ေဆာင္မႈကို စင္ကာပူႏိုင္ငံမွာ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သုံးႏိုင္တယ္။ သုံးႏိုင္ေအာင္လို႔ လုပ္ေပးထားတယ္။

စကင္ဒီေနဗီးယားတိုင္းျပည္ေတြမွာဆိုရင္ က်န္းမာေရးစရိတ္ကို GDP ရဲ႕ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသုံးတယ္။ အေမရိကမွာဆို GDP ရဲ႕ ၁၇ ရာခိုင္ႏႈန္းကို သုံးရတယ္။ အဲဒါေတာင္မွ အစိုးရအေနနဲ႔ ျပည္သူအတြက္ အက်ိဳးရွိတဲ့၊ ရလဒ္ေကာင္းထြက္တဲ့ က်န္းမာေရးစနစ္ကို မရဘူး။

က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္ ေကာင္းတယ္ဆိုတာ ဟုတ္သလားလို႔ ၾကည့္လိုက္ရင္ စင္ကာပူဟာ က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ထိပ္ဆုံးမွာ ရွိေနတယ္။ WHO ရဲ႕ သကၠရာဇ္ ၂၀၀၀ အစီရင္ခံစာမွာ စင္ကာပူဟာ နံပါတ္ (၆) ေနရာမွာရွိပါတယ္။ ၂၀၁၆ ရဲ႕ Bloomberg ရဲ႕ ကမၻာ့ အေကာင္းဆုံးက်န္းမာေရးစနစ္မွာ စင္ကာပူက နံပါတ္ (၂) ရွိတယ္။

ျမန္မာျပည္က ဘာဆိုးသလဲဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ အခ်က္အလက္ေတြ တိတိက်က်မရွိဘူး။ ဘာအခ်က္အလက္မွမရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ဘယ္ေရာက္လို႔ေရာက္ေနမွန္းမသိ။ ဘယ္အဆင့္ေရာက္ေအာင္လုပ္မယ္လို႔ ရည္မွန္းလို႔လည္းမရ။

သူတို႔လုပ္တဲ့အခါ စည္းေတြစနစ္ေတြက ေတာ္ေတာ္ေကာင္းတယ္။ အစိုးရနဲ႔ လူထုတိုက္႐ိုက္ ထိေတြ႕ေနရင္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဲဒီအတြက္ ကိစၥေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို အြန္လိုင္းစနစ္နဲ႔ လုပ္လို႔ရမယ့္ Smart Nation ထူေထာင္ဖို႔ လုပ္ရမယ္။ စနစ္ေကာင္းတဲ့ အခါ လုပ္ရ လြယ္တယ္။ ျမန္တယ္။ ေတာ္ေတာ္အက်ိဳးရွိတယ္။

ေနာက္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ။ ဒီမွာ သူငယ္ခ်င္းတို႔၊ အသိတို႔ရယ္လို႔ မရွိဘူး။ မွားတယ္ဆို ဘယ္သူျဖစ္ျဖစ္ အေရးယူတယ္။ ေနာက္ၿပီး တာဝန္ခံမႈ။ ဥပမာ – ေဆး႐ုံတစ္ခုမွာ ကူးစက္ေရာဂါ ရွိလာၿပီဆို အဲဒီ ေဆး႐ုံအုပ္၊ ဆရာဝန္၊ ေဆး႐ုံကိုအုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ အဖြဲ႕ စသျဖင့္ ႏုတ္ထြက္ေပးရတယ္။ နားလည္မႈတို႔ဘာတို႔ မရွိဘူး။ အဲဒါေလး ေတာ္ေတာ္ေကာင္းတယ္။

အစိုးရက သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ ဘတ္ဂ်က္အတိုင္းပဲ ေဆး႐ုံကို ေပးတယ္။ က်န္တာကို ေဆး႐ုံက သူ႕ဘ႑ာေငြ သူ႕ဘာသာသူရွာ၊ သူ႕ဘာသာ စီမံခန္႔ခြဲရတယ္။ ဆိုေတာ့ စင္ကာပူအစိုးရမွာ ပိုက္ဆံ ေတြ အမ်ားႀကီးပိုတယ္။ ပိုတဲ့ပိုက္ဆံေတြကို ႏိုင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ လုပ္တယ္။

ေဆး႐ုံႀကီးတစ္ခုေဆာက္ၿပီးသြားၿပီဆိုေပမယ့္ သူတို႔က ရပ္မေနဘူး။ How can we do better? ဘယ္လို ပိုေကာင္းေအာင္လုပ္မလဲ။ စရိတ္စကေတြ ေလၽွာ႔ခ်လို႔ရမလား။ ဒီေဆး႐ုံမွာ ႏွလုံးေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အထူးကုမရွိဘူး။ ဒါဆို ႏွလုံးေရာဂါအထူးကုဌာနတစ္ခု ထပ္ဖြင့္မလား။ ဆိုေတာ့ သူတို႔ က သူတို႔စနစ္ကို အၿမဲျပန္လည္ဆန္းစစ္ေနၿပီး အၿမဲတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေနတယ္။

သူတို႔က ရပ္မေနဘူး။ အစိုးရအဖြဲ႕တစ္ခုလုံးကို Learning Organization အျဖစ္ အၿမဲ ႀကိဳးစားေန တယ္။ အစိုးရဝန္ထမ္းေတြ အၿမဲထက္ျမက္ေနေစဖို႔ တစ္ႏွစ္ကို နာရီတစ္ခုသတ္မွတ္ၿပီး အစိုးရက ပိုက္ဆံေပးၿပီး သူတို႔ကို သင္တန္းေတြတက္ခိုင္းတယ္။ ဥပမာ – တစ္ႏွစ္ကို နာရီ ၆၀ သင္တန္းခ်ိန္ ေပးထားတယ္ဆိုပါစို႔။ အဲဒီအထဲက နာရီ ၂၀ ကို ကိုယ့္လုပ္ငန္းနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့သင္တန္းတက္။ အျခား နာရီ ၄၀ ကို ႀကိဳက္တဲ့သင္တန္းတက္။

ကၽြန္ေတာ့္ကို စင္ကာပူႏိုင္ငံရဲ႕ က်န္းမာေရးစနစ္အေၾကာင္း အတိုခ်ဳံ႕ေျပာပါဆိုရင္လည္း သူတို႔စနစ္က နည္းနည္းနဲ႔ က်ဲက်ဲဝိုင္းႏိုင္တဲ့ စနစ္ပဲ။ စင္ကာပူက်န္းမာေရးစနစ္အေၾကာင္း အက်ယ္တဝင့္ စိတ္ဝင္ စားတယ္ဆိုရင္ Carry for All People ဆိုတဲ့စာအုပ္ Online မွာ download လုပ္လို႔ရပါတယ္။ Policy အေၾကာင္းသိခ်င္ရင္ေတာ့ Affordable Health Care ဆိုတဲ့စာအုပ္ကို Download လုပ္ ဖတ္ႏိုင္ ပါတယ္။ လက္ရွိစင္ကာပူအစိုးရက်င့္သုံးေနတဲ့ စနစ္ေတြ အဲဒီအထဲမွာပါတယ္။

စင္ကာပူက်န္းမာေရးစနစ္ရဲ႕ အေျခခံအေဆာက္အဦေတြကိုေျပာရင္ အဓိကသုံးမ်ိဳးရွိတယ္။ အစိုးရ ရယ္၊ ပုဂၢလိကရယ္၊ လူမႈေရးအဖြဲ႕ အစည္းရယ္။ ဒီသုံးခုဟာ ေသေသခ်ာခ်ာ ခ်ိတ္ဆက္မိမိနဲ႔ ေဆာင္႐ြက္ေနတယ္။ သူတို႔ ဘယ္လိုေဆာင္႐ြက္ေနသလဲဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္ Story ေလးတစ္ခုနဲ႔ ေျပာျပပါမယ္။ နာမည္က အသားကင္တုတ္ေခ်ာင္း တစ္ေခ်ာင္းရဲ႕ ရာဇဝင္တဲ့။

၂၀၁၄ မွာ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ MRT (ရထား) ေအာက္က လမ္းတစ္ခုမွာသြားေနရင္း အသားကင္တုတ္ေခ်ာင္း တစ္ေခ်ာင္းေတြ႕တယ္။ သူလမ္းေလၽွာက္တာ ႏွစ္ရက္ရွိၿပီ။ တုတ္ေခ်ာင္းက ရွိေနတုန္းပဲ။ ဒီေတာ့ ေနာက္တစ္ပတ္ အမတ္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ရတဲ့စည္းေဝးပြဲမွာ သူကေျပာတယ္။ ကၽြန္မ ဒီလမ္းကိုေလၽွာက္တာ ႏွစ္ရက္ရွိၿပီ။ ဒီအသားကင္ တုတ္ေခ်ာင္းကို ဘယ္သူမွ လာမသိမ္းဘူး။ ရွင္တို႔ေတြ အလုပ္မလုပ္ ၾကဘူးလား ေမးတယ္။

ဒီေတာ့ အမတ္က NEA (National Environment Agency) ကို ခ်က္ခ်င္းဖုန္းဆက္တယ္။ ဒီလမ္းမွာ ဒီတုတ္ေခ်ာင္း ဘာလို႔ ရွိေနရသလဲ။ ဒီေတာ့ NEA က ျပန္ေျဖတယ္။ ဟာ ဒါ ငါတို႔ အပိုင္မဟုတ္ဘူး။ ငါတို႔နဲ႔ဆိုင္တာက ျမက္ခင္းကေန လမ္းနယ္စပ္အထိပဲ။ ဆိုေတာ့ ရထားလမ္းနဲ႔ဆိုင္တဲ့ LTA (Land Transport Authority) ကိုလွမ္းဆက္ျပန္တယ္။ LTA ကလည္း ငါတို႔နဲ႔ ဆိုင္တာက ကြန္ကရစ္၊ ကတၱရာခင္းထားတဲ့လမ္းပဲ။ အျခား လူသြားလမ္းေတြ ငါတို႔နဲ႔မဆိုင္ဘူး။ ျဖစ္ျပန္ေရာ။

ေနာက္ဆုံးကေတာ့ Park Connector ကို ေရာက္သြားတယ္။ ျဖစ္ပုံက Park Connector က အဲဒီေနရာေတြကို သုံးရက္တစ္ခါ အမႈိက္ရွင္းတယ္။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေလၽွာက္တာက ပထမ ႏွစ္ရက္ျဖစ္ေနတယ္။ အမႈိက္က တတိယေန႔မွ ရွင္းမွာ။

NEA တို႔ LTA တို႔ကလည္း သူတို႔ကိုယ္တိုင္ လုပ္တာမဟုတ္ဘူး။ အျပင္ကန္ထ႐ိုက္တာကို ပိုက္ဆံေပးခိုင္းတာ။ ဆိုေတာ့ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တဲ့အခ်ိန္ေတြ မတူၾကဘူး။ ေနာက္ဆုံး ဘယ္အဆင့္ထိ ေရာက္သြားလဲဆိုေတာ့ စင္ကာပူဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အမ်ိဳးသားေန႔မိန္႔ခြန္းထဲ ထည့္ေျပာရတဲ့ထိ ျဖစ္သြား တယ္။

၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ စင္ကာပူက No round door policy ကို က်င့္သုံးတယ္။ No round door policy ဆိုတာက စင္ကာပူႏိုင္ငံရဲ႕ ဘယ္အစိုးရဌာနကိုပဲ ေမးခြန္းေမးလိုက္ေမးလိုက္၊ အဲဒီအစိုးရဌာနက ဒါ ငါတို႔နဲ႔မဆိုင္ပါဘူးလို႔ ျပန္ေျပာလို႔မရဘူး။ သူတို႔ဟာ သူတို႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ဌာနကို ဆက္သြယ္ၿပီး ေျဖရွင္းေပးရတယ္။ အဲဒါ No round door policy .

အခု အဲဒီ No round door policy ကိုက်င့္သုံးတာ ဆယ္ႏွစ္ ရွိၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ခုထိ အစိုးရဌာနေတြက လက္ေရွာင္ေနတာေတြ ရွိေနေသး တယ္။ အခ်င္းခ်င္းလက္တြဲလုပ္ေဆာင္ၾကပါဆိုၿပီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က မိန္႔ခြန္းထဲ ထည့္ေျပာသြားတယ္။

က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအတြက္ လက္တြဲလုပ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ကမၻာေပၚမွာလည္း အလုံးစုံ က်န္းမာေရးဆို လုပ္ရတယ္။ ဒီအခါ လူေတြ တင္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ဖို႔လုပ္ေနလို႔ မရေတာ့ဘူး။ ကူးစက္ေရာဂါ ေတြရဲ႕ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက တိရစၧာန္ေတြဆီက ရလာတာ။ (ဥပမာ – ၾကက္ငွက္ တုပ္ေကြး၊ SARS, ေခြး႐ူးျပန္ စသည္။)

ဆိုေတာ့ စင္ကာပူက One Health ကို ၂၀၁၂ မွာ အေကာင္အထည္ေဖာ္တယ္။ က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနက လူေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးအတြက္ လုပ္ေပးတယ္။ NEA က ပတ္ဝန္းက်င္ Environmental Health ကိုလုပ္တယ္။ AVA က စိုက္ပ်ိဳး၊ ေမြးျမဴေရးနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြလုပ္တယ္။ သူတို႔က စင္ကာပူကိုသြင္းလာတဲ့ အစားအေသာက္ေတြမွာ အဆိပ္အေတာက္။ ေရာဂါ ကင္း မကင္း စစ္တယ္။ ေဈးေတြ သြားၿပီး ေဈးမွာေရာင္းေနတဲ့ငါးေတြ လတ္ မလတ္ စစ္တယ္။

အားလုံး ဌာနအလိုက္စစ္ေဆးၿပီးတဲ့အခါ One Health အေနနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ၾကတယ္။ ဥပမာ – ေအာင္ေျမသာဇံၿမိဳ႕နယ္မွာ လူ ၅၀ ေလာက္ေဆး႐ုံတက္ရတယ္။ အထက္လွန္ေအာက္ေလၽွာ ျဖစ္တယ္။ ေမးၾကည့္လိုက္ေတာ့ သူတို႔ေတြဟာ ဆိုင္တစ္ဆိုင္ကေန နန္းႀကီးသုပ္ စားခဲ့မိတယ္။

စင္ကာပူလိုလုပ္မယ္ဆိုရင္ ေဆး႐ုံေတြက လူနာေတြကို က်န္းမာလာေအာင္ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္တယ္။ NEA က စားေသာက္ဆိုင္ေတြကို လိုက္စစ္တယ္။ စင္ကာပူမွာ ပိုက္ဆံနဲ႔ေရာင္းတဲ့ အစားအေသာက္ ဆိုင္မွန္သမၽွ NEA မွာ မွတ္ပုံတင္ရတယ္။ NEA သည္ အဲဒီဆိုင္ေတြကို အခ်ိန္မေ႐ြး ဝင္စစ္လို႔ရတယ္။ စစ္လည္းစစ္တယ္။ ဆိုင္ေတြမွာ A,B,C,D ဆို ေရးထားတာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔က တစ္လကို ႏွစ္ႀကိမ္ဆိုင္ေတြကိုလိုက္စစ္ၿပီး သတ္မွတ္ထားတဲ့အမွတ္ေတြအလိုက္ A,B,C,D ေပးတာ။ A က အေကာင္းဆုံး။ D က အဆိုးဆုံးေပါ့။

ဘာေတြစစ္သလဲဆိုေတာ့ ျခင္၊ ယင္၊ ႂကြက္၊ ငွက္ေတြစစ္တယ္။ အသားငါးေတြ လတ္ မလတ္ စစ္တယ္။ ေရခဲေသတၱာ စတာေတြ စစ္တယ္။ AVA က က်ေတာ့ ၾကက္ဥတို႔၊ ေခါက္ဆြဲတို႔၊ ၾကက္သား တို႔စတာေတြကို နမူနာယူၿပီး ဓာတ္ခြဲခန္းမွာစစ္တယ္။ တကယ္လို႔ ၾကက္ဥေတြမွာ ေရာဂါပိုးပါလာခဲ့ရင္ အဲဒီၾကက္ဥတင္သြင္းတဲ့သူကို ခ်က္ခ်င္းပိတ္ၿပီး အေရးယူတယ္။ အဲဒီလိုလုပ္ခြင့္အာဏာလည္း သူတို႔ကို ေပးထားတယ္။

မန္းစည္ပင္ကို အဲဒီလိုအဖြဲ႕မ်ိဳး ဖြဲ႕ပါ၊ လုပ္ပါလို႔ အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျခင္၊ ယင္၊ ႂကြက္ေတြ ထိန္းဖို႔လိုပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အဲဒီအေကာင္ပေလာင္ေတြ ထိန္းခ်ဳပ္တာ၊ ႏွိမ္ႏွင္းတာ မရွိေသးပါဘူး။

ေနာက္တစ္ခုက အမ်ားပိုင္ေနရာေတြ ေဆးလိပ္ေသာက္တာ ကန္႔သတ္တယ္။ အိမ္ေတြမွာ ျခင္ေလာက္လန္းေတြေတြ႕ရင္ ေဒၚလာ ၂၀၀ ဒဏ္႐ိုက္တယ္။ လမ္းမွာ အမႈိက္ပစ္ရင္ ဖမ္းတယ္။ ဒဏ္႐ိုက္တယ္ စတာေတြ လုပ္ပါတယ္။

ဒါေတြကို အစိုးရက အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ဖို႔ ဥပေဒေတြ လိုပါတယ္။ လုပ္တာအားလုံးသည္ ႏိုင္ငံအတြက္လုပ္တာ။ တရားဥပေဒ အတြင္းကေနပဲ ေဆာင္႐ြက္လို႔ရပါတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းကို ဥပေဒက Mandate ေပးတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႕ေတြက ကိုယ္လုပ္ခ်င္တာေတြကို ဥပေဒေဘာင္အတြင္း ကေန ေဆာင္႐ြက္ရတယ္။

စင္ကာပူမွာ အဲဒါေတြေဆာင္႐ြက္ဖို႔ National Environment Agency Act, Infectious Diseases Act ဆိုတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီဥပေဒအတိုင္း လိုက္နာေဆာင္႐ြက္တယ္ေပါ့။

ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေသးစိတ္ပိုသိခ်င္တယ္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္ အတတ္ႏိုင္ဆုံး အခ်ိန္မေ႐ြး အကူအညီ ေပးပါမယ္။

(ေဆာင္းပါးရွင္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕အစည္းအမ်ားအျပားတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့ၿပီး စင္ကာပူအစိုးရပညာေတာ္သင္အျဖစ္ Master of Public Administration ကို စင္ကာပူႏိုင္ငံတြင္ ၂ ႏွစ္ၾကာသင္ၾကားခဲ့သူျဖစ္သည္။ ယခုေဆာင္းပါးမွာ မႏၲေလးၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီ ဝင္မ်ား၏ ၂၀၁၇ခုႏွစ္ ဧၿပီလ စင္ကာပူေလ့လာေရးခရီးစဥ္တြင္ ေဆြးေႏြးတင္ျပခဲ့သည္မ်ားကို ျပန္လည္ေရးသားေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အယ္ဒီတာ)



ကိုမင္းသူ