ျမန္မာေတြသတိျပဳရေတာ့မဲ႕ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္

ဇီကာဗိုင္းရပ္ (Zika Virus)

Zika Virus သည္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး (DHF), Chikungunya (ဆင္တုပ္ေကြး) ႏွင့္ Yellow Fever (အဝါေရာင္အဖ်ားေရာဂါ) တို႔က့ဲသို႔ပင္ ျခင္ကိုက္ခံရသည္မွ ေရာဂါ
ကူးစက္ျခင္းျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ Aedes (ေအဒီးစ္) ျခင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္ပါသည္။

ေရာဂါလကၡဏာမ်ား

အျဖစ္မ်ားေသာ လကၡဏာမ်ားတြင္ အနည္းငယ္ဖ်ားျခင္း၊ အေရျပားေပၚတြင္ ယားယံသည့္အကြက္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာျခင္း၊ အနီစက္မ်ားျဖစ္ေပၚလာျခင္း၊ အဆစ္မ်ားနာက်င္ျခင္း၊ မ်က္လံုးနီရဲျခင္း၊ ၾကြက္သားနာက်င္ ကိုက္ခဲျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္းႏွင့္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ အမ်ားအားျဖင့္ လကၡဏာမ်ားမွာ ေဆးရံုတင္ေလာက္ေအာင္ ျပင္းထန္ေလ့မရွိဘဲ ရက္အနည္းငယ္အတြင္းမွသည္ ရက္သတၱပတ္ခန္႔ ျဖစ္ေပၚခံစားရႏိုင္သည္။ ျဖစ္ကာစကေတာ့ တုပ္ေကြးလိုပဲ ခံစားရတတ္ပါသည္။

ျဖစ္ရေသာအေၾကာင္းအရင္းမ်ား

အဓိကအားျဖင့္ ေရာဂါရွိေသာ Aedes ျခင္း အကိုက္ခံရျခင္းမွတစ္ဆင့္ ပုိးကူးစက္ခံရၿပီး ေရာဂါျဖစ္ပြားသည့္ ဗိုင္းရပ္စ္အမ်ိဳးအစားမွာ Flavi virus အမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္။ ေရာဂါပိုးရွိသူႏွင့္ လိင္ဆက္ဆံျခင္း၊ ပိုးရွိသူ၏ ေသြးသြင္းမိျခင္းမွတဆင့္လည္း ကူးစက္ၾကသည့္ လူအနည္းငယ္ရွိသည္ဟု သိရသည္။

ေနာက္ဆက္တြဲက်န္းမာေရးျပႆနာမ်ား

ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံရလွ်င္ ေနာက္ဆက္တြဲ က်န္းမာေရးျပႆနာအေနျဖင့္ (Guillian Barre Syndrome) ဂီလ်န္ဘာရီ ေရာဂါစုဟုေခၚသည့္ ေရာဂါခံစားေနရႏိုင္သည္။ ဒီေရာဂါလကၡဏာ ခံစားေနရ သူမ်ားတြင္ ခုခံအားစနစ္က ခႏၶာကိုယ္၏အာရံုေၾကာစနစ္ကို ထိခိုက္ခံရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ အသက္အရြယ္ မေရြးတြင္ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ခံစားရသည့္သူမ်ားတြင္ ေျခေထာက္ႏွင့္ လက္မ်ားထံုက်ဥ္ၿပီး ၾကြက္သားမ်ားလည္း အားနည္းလာသည္။ သိပ္ဆိုးလာလွ်င္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းမွ ၾကြက္သားမ်ား ထိခိုက္ခံရၿပီး ေဆးရံုတက္ရသည္အထိ ျဖစ္ႏိုင္သည္။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အမ်ိဳးသမီးမ်ား

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အမ်ိဳးမ်ားတြင္ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဝင္ေရာက္ခံရလွ်င္ ၎တို႔ေမြးဖြားလာသည့္ ကေလးငယ္မ်ား၏ ဦးေခါင္းမ်ားေသးေနျခင္း Microcephaly ဟူသည့္ ျပႆနာကို ခံစားရသည္။ သို႔ရာတြင္ တိက်ေသာ ဆက္စပ္မႈကို ေလ့လာေနၾကဆဲပင္ ျဖစ္သည္။

စစ္ေဆးမႈမ်ား

Zika Virus ကို PCR (Polymerase chain Reaction) နည္းျဖင့္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးႏိုင္သည္။

ကုသျခင္း

မ်ားေသာအားျဖင့္ ေရာဂါမျပင္းထန္သည့္အတြက္ ကုသမႈမလိုၾကပါ။ ေရာဂါျဖစ္သူမ်ားတြင္ ေကာင္းစြာအနားယူျခင္း၊ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ျခင္း၊ ဖ်ားနာကိုက္ခဲျခင္းအတြက္ သာမန္တုပ္ေကြးအတြက္ ေဆးဝါး (ပါရာစီတေမာ) ေသာက္သံုးေပးျခင္း စသည္တို႔ျဖင့္ ေရာဂါသက္သာေစသည္။ တစ္ရံတစ္ခါ ေရာဂါ အေျခအေန ျပင္းထန္ပါက ေဆးရံု၊ ေဆးခန္းမ်ားသို႔ သြားေရာက္ကုသပါ။

ကာကြယ္ျခင္း

ယေန႔လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္အတြက္ ကာကြယ္ေဆး မရွိေသးပါ။ သို႔ေသာ္ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ ကာကြယ္ေဆးကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိထားၿပီးလို႔ ဆိုပါတယ္။ အိႏိၵယႏိုင္ငံ ဇီဝနည္းပညာဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာကုမၸဏီ တစ္ခုက အဆိုပါကာကြယ္ေဆးကို ေတြ႔ရွိျခင္းျဖစ္ၿပီး မူပိုင္ခြင့္ကို ေတာင္းခံထားသည္။ ထိုေရာဂါပ်ံ႕ႏွံ႔မႈကို အေရးေပၚေၾကာျငာၿပီး ေနာက္တစ္ရက္အၾကာတြင္ ေတြ႔ရွိျခင္းျဖစ္သည္။ ေန႔ခင္းျဖစ္ေစ၊ ညျဖစ္ေစ အိပ္သည့္အခါတြင္ ျခင္ေထာင္ႏွင့္ အိပ္ျခင္း၊ အက်ၤီလက္ရွည္၊ ေဘာင္းဘီရွည္မ်ား ဝတ္ဆင္ေပးျခင္း၊ ျခင္းမကိုက္ေစရန္ ဂရုျပဳျခင္း စသည္တို႔ကို လိုက္နာရပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ (Zika )

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဇီကာေရာဂါလူနာကို မေတြ႔ရွိေသးေသာ္လည္း ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္
ေရာဂါပိုး သယ္ေဆာင္ေသာ ေအဒီးစ္ျခင္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အႏွံ႔ရွိေနေသာေၾကာင့္
ဇီကာေရာဂါ လူနာတစ္ဦးေရာက္ရွိသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ဇီကာေရာဂါပိုးသည္လည္း
တစ္ႏိုင္ငံလံုးသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေရာက္ရွိ သြားႏိုင္ပါသည္။ အဆုိပါ ဇီကာေရာဂါမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ကူးစက္ေရာဂါရွိမလာေစေရးအတြက္ သက္ဆိုင္ရာဝန္ႀကီးဌာနအားလံုး၊ အစိုးရမဟုတ္ေသာ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ပုဂၢလိကအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရပါမည္။ ဇီကာေရာဂါကာကြယ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပင္ဆင္ထားရွိၿပီးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဇီကာေရာဂါ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးသည္ က်န္းမာေရးဌာနတစ္ခုတည္းသာ မဟုတ္ဘဲ လူတိုင္း ပူးေပါင္းပါဝင္ေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္းႏွင့္အတူ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါအေၾကာင္းႏွင့္ အတူ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါအေၾကာင္း သတိျပဳရန္ကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

Healthcare.com.mm သင့္က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ေပး
Credit: ေဒါက္တာမီမီကို (မိသားစုက်န္းမာေရးဆရာဝန္) ၊ Ziwaka magazine

ကြ်န္ေတာ္သိ၊ကြ်န္ေတာ္တတ္၍ ေရးသားျခင္းမဟုတ္ပါခင္ဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ္ေလ့လာမိသမွ်ကို စာဖတ္သူမ်ားျပန္လည္ေလ့လာမိေစရန္ ျပန္လည္မွ်ေဝျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ ကြ်န္ေတာ့္ပို႕စ္တစ္ခုခ်င္းစီအတြက္ မူရင္းေရးသားသူမ်ားကို အထူးေက်းဇူးဥပကာရတင္ရွိပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ ေအာင္ျမင့္ျမတ္(Myanmar Youths) Ph-09256480246