ၾကြက္တတ္ တတ္ေသာသူေတြအတြက္အၾကံျပဳခ်က္

ၾကြက္တက္တဲ့အခါ ၾကြက္သားေတြ မခံမရပ္နိုင္ နာက်င္ျပီး လႈပ္ရွားလို႔ မရေတာ့ဘူး။

အမွန္က ၾကြက္သားေတြ contraction က်ံဳ႕ျပီး ဆြဲညွစ္သလို ျဖစ္တာေၾကာင့္ လႈပ္လို႕မရေတာ့တာပါ။ အမ်ားအားျဖင့္ မိနစ္ပိုင္းခန္႕ ၾကာတတ္ျပီး တခါတရံ နာရီနဲ႕ခ်ီျပီး နာက်င္တတ္တယ္။ ဘာေဆးမွမလိမ္း၊ ဘာမွမလုပ္ပဲ ထားလိုက္ရေတာင္ သူ႕ဘာသာ သက္သာသြားတတ္တယ္။

ၾကြက္တက္တာ ဘာေၾကာင့္မို႕ျဖစ္သလဲ။

ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို အတိအက်မသိရပဲ သီအိုရီေလာက္သာ ျဖစ္နိုင္ေျခကို မွန္းဆရတယ္။

- ခႏၶာကိုယ္တြင္း ဓာတ္ဆားမညီမွ်မႈ
- ၾကြက္သားေတြ အားအင္ကုန္ခန္းလို႕
- ရုတ္တရက္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားေစတာ
- အာရံုေၾကာေရာဂါရွိလို႕
- ေသြးလံုေလာက္စြာ မေလွ်ာက္နိုင္လို႕
- အစားအေသာက္၊ အေနအထိုင္မမွန္လို႕
- နွလံုးေရာဂါ အခံရွိသူေတြ
- ေဆးဝါးသံုးစြဲမႈရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး စသျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ဆိုၾကပါတယ္။

ဘယ္သူေတြက ျဖစ္နိုင္ေျခမ်ားလဲ။

အသက္ၾကီးတာနဲ႕ ျဖစ္နိုင္ေျခပိုမ်ား၊ ပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္ေတြလဲ ဘာေၾကာင့္မွန္းမသိ ျဖစ္တတ္ၾကတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေနာက္ပိုင္းမွာ အေတြ႕ရမ်ားတယ္။ နွလံုးေရာဂါ၊ အသည္းေရာဂါ၊ ေသြးတြင္း သိုင္းရိြဳက္ေဟာ္မုန္း နည္းတဲ့ေရာဂါသည္ေတြ အျဖစ္မ်ားတယ္။

ေသြးလဲ ကုသရသူေတြမွာလည္း အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အားကစားသမားေတြ၊ ပူျပင္းတဲ့ ေနေရာင္ေအာက္မွာ အလုပ္လုပ္ရသူေတြ၊ ေခၽြးထြက္လြန္းသူေတြကို ျဖစ္နိုင္ေျခ မ်ားသူမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ပါတယ္။

ၾကြက္တတ္ျပီဆိုတာနဲ႕ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေစတဲ့ ေနရာက ေျခသလံုးၾကြက္သားပါ။

ေပါင္ၾကြက္သားနဲ႕ ေျခေထာက္ ၾကြက္သားေတြဟာလည္း အျဖစ္မ်ားတဲ့ အုပ္စုထဲမွာ ပါဝင္ပါတယ္။

ခႏၶာကိုယ္ေအာက္ပိုင္း ၾကြက္သားေတြမွာ အျဖစ္မ်ားေပမယ့္ အထက္ပိုင္း ၾကြက္သားေတြဟာေတာ့ အျဖစ္နည္းပါတယ္။ ေလ့လာမႈတစ္ခုအရ လူတေယာက္ဟာ တၾကိမ္မဟုတ္ တၾကိမ္ေတာ့ ၾကြက္တက္ၾကဖူးမယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ေဆးသံုးစြဲသူေတြလည္း ေဆးရဲ႕ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေၾကာင္႕ ၾကြက္တက္တာမ်ိဳး ခံစားရတတ္ပါတယ္။ အျဖစ္မ်ားတဲ့ေဆးေတြက

- ပန္းနာရင္က်ပ္ေပ်ာက္ေဆး (salbutamol,terbutaline)
- ဆီးေဆး (lasix)
- ေသြးက်ေဆး (nifedipine)
- အဆီက်ေဆး (atorvastatin)
- penicillamine
- အမ်ိဳးသမီး အရိုးပြေရာဂါမွာသံုးတဲ့ (raloxifene) စတာေတြဟာ ၾကြက္တက္ေစနိုင္ ပါတယ္။ ဒီထဲမွာ ဆီးေဆး၊ ေသြးက်ေဆး၊ ပန္းနာရင္က်ပ္ ေပ်ာက္ေဆးေတြက အေတာ္အျဖစ္မ်ားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

ၾကြက္တက္လာရင္ ဘယ္လိုခံစားရလဲ။

ျဖစ္တဲ့ေနရာက ေတာင့္တင္းျပီး မလႈပ္ရွားနိုင္ျဖစ္ရတယ္။ ကိုင္ၾကည့္လိုက္ရင္ သိသိသာသာ မာေက်ာေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ျဖစ္စမွာ မခံမရပ္နိုင္ နာက်င္ေစတယ္။ လႈပ္ေလ ပိုဆိုးေလ ဆိုေပမယ့္ လႈပ္လို႕မရတာက မ်ားတယ္။

အမ်ားအားျဖင့္ ဆယ္မိနစ္ခန္႕အတြင္း သက္သာသြားတတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ နာရီပိုင္းထိ ၾကာတတ္သလို အရွင္းမေပ်ာက္သလို ခံစားရတာမ်ိဳးလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။

အေၾကာကပ္တဲ့ ပံုစံမ်ိဳးနဲ႕လည္း လာတတ္တယ္။ ေျခေထာက္က ယာယီအသံုးမျပဳနိုင္ပဲ သူမ်ားကိုကိုင္ျပီး ေထာ့နဲ႕နဲ႕ လာတာမ်ိဳး ၾကံဳရဖူးတယ္။ ျဖစ္ျပီးရင္ အမ်ားအားျဖင့္ ပံုမွန္ျပန္ျဖစ္သြားတယ္။

ျဖစ္လာရင္ ဘာလုပ္ေပးဖို႕လိုသလဲ။

အမ်ားအားျဖင့္ လုပ္စရာမလိုပဲ သူ႕ဘာသာ ျပန္ေကာင္းလာပါတယ္။ စိတ္ေအးေအးထားပါ။ သို႕ေသာ္ျဖစ္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းကို ပူေႏြးေအာင္ လုပ္ေပးျခင္းက သက္သာတာကို ျမန္ဆန္ေစနိုင္ပါတယ္။

အလြယ္ကူဆံုးက ပူေႏြးေအာင္ ပြတ္ေပးခိုင္းပါတယ္။ ေနာက္လုပ္သင့္တဲ့ တစ္ခ်က္က ျဖစ္တဲ့ေနရာက ၾကြက္သားမွ်င္ေတြကို ဆန္႕တန္းပါေစ။ ၾကြက္တတ္တာဟာ ၾကြက္သားမွ်င္ေတြတိုျပီး က်ံဳ႕သြားလို႕ ျဖစ္ေစတာေၾကာင့္ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ဆန္႕တန္းနိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားပါ။

အလြယ္ကူဆံုးနည္းက ေျခသလံုး ၾကြက္တက္တဲ့အခါ ျဖစ္တဲ့ဘက္က ေျခမကို ေနာက္ခ်ိဳးေပးတာနဲ႕ သက္သာတာ ျမန္ဆန္လာေစပါတယ္။

ေနာက္တခ်က္က ျဖစ္တဲ့ၾကြက္သားကို အလုပ္ေပးဖို႕ လံုးဝမၾကိဳးစားပါနဲ႕။ အနားယူခိုင္းပါ။ အရည္မ်ားမ်ား ေသာက္ခိုင္းဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

ေရထဲေရာက္ေနရင္ ကုန္းေပၚေရာက္ေအာင္၊ မွီခိုစရာေနရာတခု အျမန္ရွာပါ။ တခါျဖစ္ဖူးရင္ သတိထားဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ျကြက္တက္တတ္ သူေတြဟာ ေရကူးတဲ့အခါ အလြန္သတိထားျပီး ကူးရပါမယ္။

အားကစားသမားေတြ၊ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္သူေတြ ၾကြက္မတက္ေအာင္ ေသခ်ာဂရုစိုက္သင့္တယ္။ ရာသီဥတု ေအးျခင္းကလည္း ၾကြက္သားေတြကို က်ံဳ႕ေစနိုင္လို႕ သတိထားသင့္ပါတယ္။

ဘယ္လို ကုသၾကသလဲ။

ေခၽြးထြက္လြန္ျပီး ၾကြက္တက္တဲ့အခါမ်ိဳးမွာ ဓာတ္ဆားရည္ ေသာက္သံုးသင့္ ပါတယ္။ သာမန္အားျဖင့္ ဓာတ္ဆားရည္ ေသာက္လို႕ေတာ့ ဆိုးက်ိဳး ၾကီးၾကီးမားမား မရွိပါ။

ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ ဆုိဒီယမ္၊ ပိုတက္ဆီယမ္၊ ကယ္လ္ဆီယမ္၊ မဂၢနီဆီယမ္၊ ဂလူးကို႕စ္ စတာေတြ ခ်ိဳ႕တဲ့တာေၾကာင့္ ဆိုရင္ ျပန္ျဖည့္ရမယ္။

အထူးသျဖင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ၾကြက္တက္တာအတြက္ ကယ္လ္ဆီယမ္၊ မဂၢနီစီယမ္ဓာတ္ကို  ျဖည့္စြက္ေပးသင့္တယ္။ ဆရာဝန္က ျဖည့္စြက္ေဆးေတြ ေပးလိမ့္မယ္။ ဘယ္အရာမဆို ပိုလည္း မေကာင္း၊ လိုလည္း မေကာင္းတာေၾကာင့္ ခ်ိန္ဆျပီး သံုးစြဲၾကရပါတယ္။

ခ်ိန္ဆတဲ့အခါ ဆရာဝန္ရဲ႕အခန္းက အေရးပါလာျပီ။ ဆရာဝန္က လိုအပ္သလို အၾကံေပးခိုင္းေစမယ္။ ေဆးေသာက္တာ တစ္ခုတည္းတင္မက ျဖည့္စြက္စာ၊ ဓာတ္စာ၊ ရာသီစာေတြစားဖို႕ အၾကံေပးေကာင္း ေပးမယ္။

က်န္းမာေရး ဗဟုသုတရွိသူအခ်ိဳ႕ ဆိုရင္ ပိုတက္ဆီယမ္၊ ကယ္လ္ဆီယမ္ ခ်ိဳ႕တဲ့တာမ်ိဳး သိေနျပီ။ ပိုတက္ဆီယမ္ဓာတ္ ၾကြယ္ဝတဲ့ ငွက္ေပ်ာသီး၊ အုန္းရည္၊ စပ်စ္သီး၊လိေမၼာ္သီးေတြ စားေသာက္ဖို႕ညြန္းတယ္။

ကယ္လ္ဆီယမ္ဓာတ္ ၾကြယ္ဝတဲ့ ႏြားနို႕၊ ခ်ီးစ္၊ ဒိန္ခ်ဥ္၊ ပင္လယ္စာ စားသံုးဖို႕ အားေပးမယ္။ သိပ္လိုအပ္တယ္ ထင္ရင္ quinine လိုေဆးမ်ိဳးကို ဆရာဝန္က ညႊန္မယ္။

ငွက္ဖ်ားျဖစ္လို႕ေသာက္ခိုင္းတာ မဟုတ္ပဲ ၾကြက္တက္တာကို သက္သာေစဖို႕ရည္ရြယ္ပါတယ္။ quinine 300mg  ညစဥ္ တစ္လံုးေသာက္ျခင္းက ၾကြက္တက္တာကို သက္သာေစပါတယ္။

တစ္လမွ သံုးလထိ လိုသလို ညႊန္ၾကားမယ္။ quinine ရဲ႕ ဆိုးရြားတဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးျဖစ္တဲ့ ေသြးဥမႊားနည္းေစတဲ့ ျပႆနာေၾကာင့္ အေမရိကား FDA ကေတာ့ သံုးစဲြဖို႕ မသင့္ဘူးဆိုပါတယ္။

verapamil နဲ႕ gabapentin ေဆးတြဲကို တခ်ိဳ႕က သံုးစြဲၾကပါတယ္။ burplex,cevit စတာေတြက ဘာျဖစ္ျဖစ္ သံုးမယ္ဆိုတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕ လူမ်ိဳးေတြအတြက္ သက္ေစာင့္ေဆးျဖစ္လို႕ ေသာက္လိုက ေသာက္သံုး နိုင္ပါတယ္။

ဂလူးကုိ႕စ္ထိုးေဆး ထိုးေပးတာ၊ calcium gluconate ပူရွိန္းေဆး ထိုးတာမ်ိဳးေတြ လိုေကာင္း လိုပါလိမ့္မယ္။ အာရံုေၾကာအားေဆး ၊ေသြးေၾကာခ်ဲ႕ေဆး အခ်ိဳ႕ကလည္း ၾကြက္တက္ျခင္းကို သက္သာေစတတ္ ပါတယ္။

ၾကြက္တက္ျခင္းအတြက္ အၾကံေပးခ်က္


- ေအးရင္ ၾကြက္သားေတြ က်ဳံ႕လာတတ္ တာေၾကာင့္ ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ေနသင့္တယ္။
- ေလ့က်င့္ခန္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္ လုပ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္တယ္။
- ေလ့က်င့္ခန္း မစမွီ ေသြးပူ ေလ့က်င့္ခန္း အရင္လုပ္ပါ။
- ၾကြက္သားမွ်င္ေတြ ဆန္႕ေစျပီး အေၾကာေလွ်ာ့ပါ။
- လံုးဝ အားအင္ကုန္ခန္းသည္ အထိ ၾကြက္သားကို အလုပ္မေပးပါနဲ႕။
- ေလ့က်င့္ခန္းကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္း တိုးျပီးလုပ္ေဆာင္ပါ။
- ျပင္းထန္တဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းဆိုရင္ တစ္ထိုင္တည္း မလုပ္ပါနဲ႕။
- ေခၽြးထြက္ ကာမိေစရန္ ဓာတ္ဆားေရကို လံုေလာက္စြာ ေသာက္သံုးသင့္တယ္။
- ေလ့က်င့္ခန္းျပီးတိုင္း ၾကြက္သားကို ပံုမွန္ဆန္႕တန္းျပီး အေၾကာေလွ်ာ့ေပးပါ။
- ညပိုင္းမွ ၾကြက္တက္သူေတြ အိပ္တဲ့အခါ ေျခေထာက္ (သို႕) ေျခရင္းကို ျမွင့္ထားသင့္ပါတယ္။
- ၾကြက္သားမွ်င္ေတြ ဆန္႕တန္းေစတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ိဳး တေန႕ သံုးၾကိမ္ခန္႕ ပံုမွန္ လုပ္ေဆာင္သင့္ပါတယ္။
- ေဆးလိမ္းတာ၊ ျဖစ္တဲ့ေနရာကို နွိပ္နယ္ေပးတာမ်ိဳးေတြ လုပ္ေပးနိုင္ပါတယ္။
- ေဆးရဲ႕ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေၾကာင့္ ျဖစ္ရင္ ဆရာဝန္နဲ႕ တိုင္ပင္ျပီး ေဆးေလွ်ာ့တာ၊ ျဖတ္တာမ်ိဳးေတြ လုပ္နိုင္ပါတယ္။
- အသီးအရြက္စားျပီး ပံုမွန္ေလ့က်င့္ခန္းက ၾကြက္တက္ျခင္းကို ကာကြယ္နိုင္တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။

Credit  : ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

ေအာင္ျမင့္ျမတ္(Myanmar Youths)